Procedury w sterylizatorni
Praca w sterylizatorni wymaga znajomości pewnych zasad, których przestrzeganie pozwoli uniknąć błędów, skutkujących poważnymi konsekwencjami dla osoby wykonującej proces sterylizacji narzędzi w autoklawie, jak i dla pacjenta. O czym warto pamiętać i w jakiej kolejności prowadzić pracę w sterylizatorni?
Zacznijmy od początku, czyli od momentu gdy do sterylizatorni trafiają brudne narzędzia po użyciu ich w gabinecie medycznym. Nie mając pewności co do tego, czy są skażone groźnymi drobnoustrojami, powinniśmy zadbać o własne bezpieczeństwo i założyć gumowe rękawice, maskę (przyłbicę) i jeśli to możliwe fartuch ochronny.
Pierwszą czynnością jaką musimy obowiązkowo wykonać, jest dezynfekcja brudnych narzędzi medycznych. Proces ten ma na celu zabezpieczenie osoby myjącej narzędzia przed ewentualnym zarażeniem, w wyniku skaleczenia. Do dezynfekcji narzędzi medycznych wykorzystujemy specjalne preparaty, dedykowane do tego rodzaju czynności i pojemniki, w których proces dezynfekcji będzie prowadzony. Zawsze postępujemy zgodnie z instrukcją obsługi dołączoną do preparatu. Z niej dowiemy się czy roztwór gotowy jest do użycia, czy należy go odpowiednio rozcieńczyć, oraz jak długo narzędzia powinny się w nim znajdować, by wytworzyła się chroniąca nas bariera ochronna. Tylko i wyłącznie zdezynfekowane narzędzia mogą zostać dopuszczone do drugiego etapu, jakim jest mycie. Tu także stosujemy specjalne preparaty myjące, dedykowane do narzędzi medycznych i w zależności od tego czy posiadamy myjkę ultradźwiękową, czy też myjemy narzędzia ręczne, przeprowadzamy czynność mycia zgodnie z wytycznymi. Mycie oprócz usuwania wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, jest doskonałą okazją do oględzin narzędzi pod kątem sprawdzenia ich stanu technicznego.
Umyte narzędzia poddajemy procesowi suszenia. Można do tego celu wykorzystać specjalne suszarki, można także użyć ręczników papierowych lub zwyczajnie odłożyć je na tackę i zaczekać aż same wyschną. Na tym etapie eliminujemy wszystkie uszkodzone i zdekompletowane narzędzia, gdyż mija się z celem ich sterylizacja w autoklawie. Narzędzia wymagające konserwacji powinny po wyschnięciu zostać właściwie zabezpieczone, zgodnie z wytycznymi ich producenta. Pamiętajmy, że smarowanie olejem nie oznacza zatapiania narzędzia w misce oleju i włożenia go wraz z ociekającą mazią do rękawa foliowego (pakietu). Warto tu też wspomnieć o tym, że nie tylko skomplikowane narzędzia medyczne podlegają konserwacji z użyciem oleju, ale także cążki, nożyczki czy kleszcze.
Czyste, suche i zakonserwowane narzędzia możemy poddać procesowi pakowania w torebki lub rękawy.
Niezależnie czy zdecydujemy się użyć rękawów czy też torebek, zasada przygotowania pakietu będzie niemal identyczna. Narzędzie poddawane sterylizacji w autoklawie należy włożyć do opakowania w ten sposób, by po jego zamknięciu nie uszkodziło bariery papierowo foliowej. Jeżeli narzędzie pracuje w pozycji „otwarte – zamknięte”, zawsze sterylizujemy je w pozycji „otwarte”. Pamiętajmy, by wraz z narzędziem włożyć do pakietu pasek testowy klasy 4 lub 5, który potwierdzi w razie kontroli gabinetu przez sanepid, prawidłowe przejście procesu. Zamykając pakiet przy pomocy zgrzewarki upewnijmy się, że zgrzew zamykający wykonany zostanie w bezpiecznej odległości od narzędzia. Korzystając z torebek samoklejących, przyłóżmy pasek z klejem do miejsca przeznaczonego na jego przyklejenie (nie skracajmy pakietu przyklejając pasek z klejem do folii stanowiącej część bariery ochronnej torebki).
Po zamknięciu pakietu upewnij się, że zamknięcie jest szczelne! Jeśli zostało źle zamknięte, przepakuj narzędzia do nowego pakietu.
Pakiety w komorze sterylizacyjnej powinny być układane z zachowaniem zasady papier do papieru, folia do folii. Torebki nie powinny szczelnie wypełniać całej komory, gdyż penetracja pary wodnej będzie ograniczona. Należy także zwrócić uwagę na wagę wsadu i porównać ją z tabelą znajdującą się w instrukcji obsługi autoklawu, by uniknąć przeciążenia komory. Wsuwając tacki z pakietami do komory sterylizacyjnej upewnijmy się, że pakiety nie dotykają do ściany komory, gdyż mogą ulec uszkodzeniu w trakcie procesu. Nie zapomnijmy dołożyć obok pakietów pasków testowych klasy 4 lub 5, które po procesie podlegać będą archiwizacji. W myśl zasady „ile pakietów, tyle testów”, upewnijmy się, że w komorze znalazła się taka sama ilość pasków co pakietów.
Ważne! Nie ulegajmy rutynie i upewnijmy się, że wybrany został prawidłowy program sterylizacji przed jego uruchomieniem.
Po zakończeniu procesu sterylizacji, narzędzia opakowane w pakiety foliowe powinny zostać opisane, gdyż okres ich przechowywania nie jest bezterminowy i wynosi najczęściej 6 miesięcy od daty przeprowadzenia cyklu. Opisane pakiety najlepiej jest schować do szafki lub szuflady, która stanowi dodatkową barierę ochronną przed ich skażeniem czy uszkodzeniem. Wysterylizowane paski testowe klasy 4 lub 5 należy zarchiwizować, podobnie jak dane parametrów cyklu sterylizacyjnego pozyskane z autoklawu.
Wszelkie testy podlegają archiwizacji nie krótszej niż 5 lat. Dane odnoszące się do parametrów cyklu sterylizacyjnego, które pozyskano z autoklawu, należy archiwizować co najmniej 10 lat! Z tego powodu wszystkie autoklawy Tinget wyposażone zostały w port USB, umożliwiający cyfrową archiwizację danych.